Av. Melis Köse

7262 sayılı kanun ile yapılan değişiklikler uyarınca anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senetleri’nin değerlendirilmesi

Yayımlar

I.Giriş

31 Aralık 2020 tarihinde 31351 sayılı 5 inci Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun¹ yayımlanarak yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) bazı maddelerinde değişiklik yapılmış ve yapılan değişikliklerin de 1 Nisan 2021 tarihi itibariyle yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.

TTK’nın anonim şirketlerdeki hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin getirilen düzenlemeler ile özellikle terörizm finansmanı suçları açısından büyük risk teşkil etmekte olan pay senetlerinin devrinin yalnızca zilyetliğin devri ile gerçekleştirilmesi, malvarlığı değerlerinin kolay aktarımı ve bu kapsamda suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanmasının ve anonim şirketlerde sıklıkla karşılaşılan pay defterinin kaybolması, mükerrer defter tutma gibi problemlerin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Ayıca Ticaret Bakanlığı’na da yeni düzenlemeler ile yönetim kurulu defteri, genel kurul toplantı ve müzakere defterinin elektronik ortamda tutulmasını zorunlu kılma yetkisi de verilmektedir.

Getirilen düzenlemelerin yürürlüğe girmesi ile hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu (“MKK”)² nezdinde kayıt altına alınmasına bağlı olarak pay sahiplerinin ortaklık ve buna bağlı haklarının korunması, şirketler topluluğundaki hâkim ve bağlı ortakların kolay tespit edilmesi ve gerçek ortaklık yapısının şeffaf bir şekilde ortaya konabilmesi amaçlanmış olup, makalemizde işbu düzenlemeler uyarınca yönetim kuruluna pay sahibine getirilen yükümlülükler ile bildirim için yapılması gerekenler aşağıda ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

II. Anonim Şirketlerde Hamiline Yazılı Pay Senetleri Sahibinin Genel Kurul Toplantısına Katılımı

Bilindiği üzere, hamiline yazılı pay senetleri devir kolaylığı sağlaması nedeniyle anonim şirketlerde de çoğunlukla tercih edilmektedir. TTK’nın mülga 415/3 maddesi hükmü gereği hamiline yazılı pay senedi sahibinin zilyet olduğunu ispatlaması suretiyle giriş kartını alması ve böylelikle genel kurul toplantısına katılması mümkün idi. Getirilen yeni düzenleme uyarınca bu fıkra yürürlükten kaldırılmıştır. Hamiline yazılı pay senedi sahibinin yalnızca zilyet olduğunu ispatlaması ve buna dayanarak aldığı giriş kartı genel kurul toplantılarına katılması açısından yeterli görülmemekte, TTK’nın 426/2 maddesi uyarınca; zilyet olduğunu ispatlamasının yanında şirkete bildirimde bulunarak MKK nezdinde kaydının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. MKK’nın hazırlamış olduğu “pay sahipleri çizelgesi” ne göre genel kurul toplantılarına katılabilecekleri kabul edilmiştir.

TTK’nın 417. maddesinde yapılan değişiklikler uyarınca, MKK tarafından hazırlanan “pay sahipleri çizelgesi” genel kurul toplantısına katılabilecek pay sahiplerinin belirlenmesinde dikkate alınacak, yönetim kurulunca bu çizelgeye göre genel kurula katılabilecekler listesi düzenlenecektir. Pay sahipleri çizelgesinin MKK tarafından ne şekilde sağlanacağına ilişkin usul ve esaslar ise Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak olan tebliğ ile belirlenecektir.

III. Payın Devri ve Pay Sahipliğinden Doğan Hakların İleri Sürülebilmesi

Payın Devrinin hüküm ifade etmesi pay sahibinin paydan doğan haklarını hem Şirkete hem de 3. kişilere karşı ileri sürebilmesi açısından önemlidir. TTK’nın 489. maddesinde yapılan değişiklikler uyarınca payın devrinin hüküm ifade edebilmesi için payı devralan kişinin zilyetliğini ispatlaması ve MKK’ya bildirim yapması gerekmektedir. MKK’ya bildirim yapılmadığı sürece hamilin, TTK’dan doğan pay sahipliği hakkını ileri sürebilme imkânı yoktur.

Hamiline yazılı pay senedi sahibinin pay sahipliğinden doğan haklarını Şirkete ve 3.kişilere hangi tarihten itibaren ileri sürebileceği hususu da yine aynı madde kapsamında açıklanmış olup, MKK’ya bildirim tarihinin esas alınacağı belirtilmiştir.

IV. Hamiline Yazılı Pay Senedinin Devrine Getirilen Sınırlama

TTK’nın 417/5. maddesinde yapılan değişiklik ile hamiline yazılı pay senetlerinin devrine genel kurul toplantı günüyle sınırlı olmak üzere devir yasağı getirilebileceğine hükmedilmiştir. Bu düzenlemeye ilişkin usul ve esaslar ise Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak tebliğ ile belirlenecektir.

V. Bildirim

TTK’nın 486 ve 489. maddesinde yapılan değişiklikler uyarınca getirilen bildirim yükümlülüğü hem pay sahibi hem de yönetim kurulu açısından söz konusu olup;

1) Hamiline yazılı pay sahibi açısından

Hamiline yazılı pay senedini elinde bulunduranların bildirimi ne şekilde yapacakları TTK’nın Geçici 14.maddesinde düzenlenmiştir. Düzenleme uyarınca hamiline yazılı pay senedini elinde bulunduranların öncelikle pay senetleri ile birlikte anonim şirkete başvuru yapmaları gerekmektedir. Bu başvuruyu müteakip şirketin yönetim kurulu tarafından 5 iş günü içerisinde MKK’ya pay sahibi ve sahip olduğu paya ilişkin bilgileri bildirecektir.

2) Yönetim Kurulu Açısından

Yönetim Kurulu’nun bilindiği üzere pay bedellerinin tamamen ödenmesini müteakip üç ay içerisinde pay sahiplerine pay senetlerini dağıtması gerekmekte, ayrıca pay senetleri bastırılmasına ilişkin kararın tescil ve ilanı yapılarak Şirketin İnternet sitesinde yayınlanması gerekmektedir. TTK’nın 486/2 maddesine getirilen düzenleme uyarınca, hamiline yazılı pay senedi sahibi ile paya ilişkin bilgilerin pay sahiplerine dağıtılmasından önce MKK’ya bu bilgilerin verilmesi gerekliliği bulunmaktadır.

VI. Bildirim Yükümlülüğüne Aykırılık-Cezai Sorumluluk

Gerek hamiline yazılı pay senedi sahibi gerekse anonim şirket yönetim kurulunun TTK’nın Geçici 14. maddesi uyarınca getirilmiş olan bildirim yükümlülüğüne aykırı davranmaları halinde idari para cezası gündeme gelecektir. TTK’nın 562/13 maddesi uyarınca hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin 31.12.2021 tarihine kadar bildirimde bulunmamaları halinde 5.000 TL (beş bin Türk Lirası) idari para cezası, 01.04.2021 tarihine kadar bildirimde bulunmayan yönetim kurulunun ise 20.000 TL (yirmi bin Türk Lirası) idari para cezası ödeyeceği hüküm altına alınmıştır.

MKK’ya bildirim yükümlülüğü getirilmesiyle beraber hamiline yazılı pay senedi sahibinin gerek şirkete gerekse 3. Kişilere karşı pay sahipliği sıfatının hüküm ifade edebilmesi için MKK nezdinde kaydileştirilmiş olması gerekmektedir.

VII. Sonuç

TTK’ya getirilen yeni düzenlemeler ile; halka açık olmayan anonim şirketlerdeki hamiline yazılı pay senetleri ve pay sahiplerinin MKK nezdinde kayıt altına alınarak takibinin gerçekleştirilmesi ile gerek malvarlığını aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele kabiliyeti artırılmış gerekse de anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senetlerinin kayıt altına alınmasına bağlı olarak pay sahiplerinin ortaklık ve buna bağlı haklarının korunması, şirketler topluluğundaki hakim ve bağlı ortakların kolay tespit edilmesi ve gerçek ortaklık yapısının şeffaf bir şekilde ortaya konabilmesi sağlanmıştır.

[1] 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun’un tam metni için; https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3261.pdf
[2]Merkezi Kayıt Kuruluşu: Dolaşımda olan tüm hisse senetlerinin gerek gerçek kişi gerek tüzel kişiler açısından takip edilebilmesini sağlayan Kuruluştur.Hisse senetlerinin kaydileştirilmesini sağlayan Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun genel kurulu ve yönetim kurulu bulunmaktadır.

Bizimle İletişime Geçin

Bizi Takip Edin

7262 sayılı kanun ile yapılan değişiklikler uyarınca anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senetleri’nin değerlendirilmesi

Yayımlar

Yayımlar

Bize Danışın

Bize Danışın

Yayımlar

Covid-19

Esentepe Mh. Kasap Sk. No: 12 Kat: 4-5 Şişli, İSTANBUL

Kurumsal

Uzmanlık Alanlarımız

Yasal Uyarı

Bize Danışın

Merhaba!